"Zaman maşını” Herbert Corc Uelssin ilk iri həcmli fantastik əsəridir. Gələcəyə səyahətdən bəhs edən romanın qəhrəmanı Zaman Maşınını icad edən Zaman Səyyahı bəşəriyyətin gələcəyini tədqiq etmək üçün gələcəyə yollanır. İnkişaf etmiş, parlaq və gözəl gələcək əvəzinə onu tənəzzül dövrünə qədəm qoyan dünya qarşılayır. Bəşəriyyət iki tam fərqli aləmə − Qaranlıq Dünyanın sakinləri morloklara və yer üzündə qayğısız həyat sürən eloylara bölünüb. Zaman Səyyahı gələcəkdə gözlənilmədən itirdiyi Maşınının axtarışları zamanı inanılmaz macəralar yaşayır, həmçinin özünə dost tapır. Zaman Səyyahı Bəşəriyyətin milyon illər ərzində keçdiyi yolu, uğradığı tənəzzülün səbəbləri və motivləri haqqında düşüncələrini paylaşır. Yenidən öz zamanına qayıdan Səyyah gələcəkdə səkkiz gün ərzində yaşadığı olayları dostlarına danışır və bunun sübutu kimi yenidən zamanın burulğanına atılır, lakin oradan bir daha qayıtmır.

---

Herbert Corc Uells (21 Sentyabr 1866 – 13 Avqust 1946) — Dünyalar döyüşü, Görünməz adam, Moreaunun adası və Zaman maşını adlı fantastik romanlarıyla tanınan amma demək olar ki, ədəbiyyatın hər şaxəsində bir çox əsər yazmış İngilis yazıçısıdır. Jül Vern kimi gələcəkdəki texnoloji inkişafları izah etdiyi kitablarıyla fantastik şaxənin qabaqcıllarından hətta, yaradıcılarından sayılır. Uellsin fantastik romanlarında texnologiyanın müşahidə edilməsinin gətirəcəyi imkanlar bir kənara qoyulur. Uellsdə fərziyyə bir ədəbiyyat formasına çevrilir və texnologiyanın deyil, onun ictimai təməllərinin araşdırılmasına yönəlmiş bir ölçü qazanılır. Uellsin ilham mənbəyi Jül Vern olmuşdur, amma Vernenin Aya Səyahəti ilə Uellsin Aydakı İlk İnsanlar romanını müqayisə edəcək olsaq, asanlıqla görə biləcəyimiz kimi Uells: Vernenin texnologiyaya verdiyi əhəmiyyəti paylaşar, amma Vernenin romanında "Necə və hansı texnoloji imkanla?" sualı ortaya atılarkən, Uellsdə Ay səfərinin texniki problemi başdan sovurdu bir şəkildə ötürülür. Çünki Uells deyərdi ki, texnoloji imkanların gələcəkdə ola biləcək məhsullarını təxmin etmək deyil, Aydakı ictimai həyatın şəxsən özü üzərinə, eynilə bir zamanlar Tomas Morun "Utopiya Adası" nümunəsində olduğu kimi, model düşüncələr inkişaf etdirməkdir. Uells yalnız fantastik içindəki utopiya əleyhdarı düşüncələrin müdafiəçisi olaraq bu növə damğasını vurmaqla qalmayıb, cəmiyyətin şiddət və çətin yoluyla, qədərindən sürətli bir müddət içində sosialist bir cəmiyyətə malik olmaq istəyirdi. 1946-cı ildə 13 avqustda Londonda vəfat etmişdir.