“Barankin, adam ol!” povestinin qəhrəmanları zəhmət çəkib dərs oxumaqdan yaxa qurtarmaq üçün gah sərçəyə, gah kəpənəyə, gah da qarışqaya çevrilir. Lakin həyatın sınaqları onlara başa salır ki, yalnız insanlar yox, bütün canlılar yaşamaq uğrunda mübarizə aparmalı, zəhmətə qatlaşmalıdır. Hadisələrin sonunda Yura Barankin, nəhayət, insan olmağın ləyaqətini anlayır, tənbəlliyə son qoyur.