Ölən dünyam

İsmayıl Şıxlı bu ta­rixi romanını ölümündən beş ay qabaq tamamlaya bil­ib. Halbuki o bu romanı yazmaq qərarına hələ çox əv­vəllər gəl­ib, təəssüf ki, ideyasını sovet ger­çəkliyində ob­yek­tiv səbəblər ucbatından reallaşdıra bil­­məyib. Müəllifin ilk variantda “Qanlı təpə” adıyla qələmə almaq istədiyi bu əsər 20-ci illərin mürək­kəb və ziddiyyətli həyatını əhatə etməli idi. Lakin mövcud olan qadağalar, arxiv sənədlərinin gizlin saxlanılması, o illərdə baş verən əsl həqiqət və zid­diyyətlərin meydana çıxarılıb açıq söylənilmə­si­nə qoyul­muş yasaqlar nəticəsində tarixi dövrü olduğu kimi ver­mə­yin qeyri-mümkün­lüyü səbəbindən nəzərdə tutduğu roma­nı yazma­mağı qərara alıb.

O, bir də müs­tə­qillik dövründə bu ide­yasına qayıdır, özgürlüyün verdiyi imkanlardan is­tifadə eləyərək xəstəliyi və gözünün zəifləməsinə bax­mayaraq, doğ­malarının fədakar yardımı sayə­sində ro­manı yazmağa baş­la­yır və uğurla başa çatdırır.