Dahi Nizami Gəncəvinin “Xosrov və Şirin” əsəri “Xəmsə”nin ikinci kitabıdır. Şair bu əsərdə məhəbbətin böyüklüyünü, in­san ağlını, düşüncəsini tərənnüm edərək əsr­­lər­lə unudulmayan bədii surətlər, ədəbi qəh­rə­man­lar yaradıb. Bu qəhrəmanlar sıra­sında dünya ədəbiyyatı xəzinəsinin gözəl incisi olan Şirin öndə durur.

Böyük mütəfəkkir şair bu poemasında həm də Şərq ədəbiyyatında ilk dəfə olaraq əmək adamını – Fərhad surətini dərin məhəbbətlə qələmə alıb, onu həm əmək, həm də eşq fədaisi kimi şahlara nümunə göstərib.